Ekotrendy coraz mocniej napędzają przeobrażenia gospodarcze, a określenie „zrównoważony rozwój” zadomowiło się w języku polityków, przedsiębiorców i środowiska akademickiego. Unia Europejska, ogłaszając Europejski Zielony Ład, pakiet „Fit for 55” oraz Taksonomię UE, wyznaczyła ambitne cele, w tym redukcję emisji gazów cieplarnianych o 55 procent do roku 2030 oraz osiągnięcie neutralności klimatycznej w połowie XXI wieku. Z nowymi przepisami idą w parze środki przeznaczone na modernizację budynków, rozwój elektromobilności, inteligentnych sieci energetycznych oraz gospodarki opartej na recyklingu i ponownym wykorzystaniu surowców. Coraz większe znaczenie zyskują wskaźniki ESG, a na rynku pracy rośnie popyt na ekspertów zajmujących się ochroną ekosystemu. Zmieniają się też postawy konsumenckie – coraz częściej wybierane są produkty i usługi charakteryzujące się niższym śladem węglowym. Takie przemiany tworzą nową rzeczywistość dla osób młodych przygotowujących się do podjęcia aktywności zawodowej, w tym dla studentów, którzy stają obecnie przed odmiennym zestawem szans i wyzwań niż poprzednie pokolenia. Zdolność zarządzania emisjami czy tworzenia raportów ESG staje się dziś równie ważna, jak dekadę temu znajomość obsługi arkuszy kalkulacyjnych. Jak zatem już w czasie studiów zaplanować drogę zawodową zgodną z oczekiwaniami dynamicznie rozwijającej się zielonej gospodarki?
Odejście od wysokoemisyjnych modeli gospodarczych przestaje być domeną firmowych działów CSR i zaczyna oddziaływać na prognozy zatrudnienia w całej Europie. Z danych Eurofound wynika, iż pełne wprowadzenie Zielonego Ładu może do 2030 roku poszerzyć unijny rynek o kolejne 204 tysiące miejsc pracy, ponad poziom przewidywanego, naturalnego wzrostu zatrudnienia. Najsilniejsze zwyżki odnotują branże związane z energooszczędnym budownictwem oraz modernizacją systemów energetycznych, co otwiera przestrzeń dla inżynierów, projektantów i specjalistów od technologii niskoemisyjnych. Równocześnie obszar odnawialnych źródeł energii rozwija się najszybciej spośród wszystkich segmentów zielonej gospodarki, oferując coraz więcej możliwości zatrudnienia. Z raportu International Renewable Energy Agency (IRENA) wynika, że liczba miejsc pracy powiązanych z tym sektorem na świecie wzrosła w ciągu roku o 18% – państwa Unii Europejskiej odpowiadają już za 1,81 miliona stanowisk w tej branży.
Zestawienia przygotowane przez platformę JobsPikr wyraźnie pokazują wzrost zainteresowania pracodawców umiejętnościami związanymi ze zrównoważonym rozwojem. W 2024 roku w Niemczech liczba ofert zawierających określenia „sustainability” oraz „ESG” zwiększyła się z 45,7 tysiąca do 60,5 tysiąca. Podobną tendencję obserwuje się w Wielkiej Brytanii i Francji. Coraz częściej poszukiwani są inżynierowie pracujący nad rozwojem energii odnawialnej, prawnicy związani z regulacjami klimatycznymi, analitycy badający relacje człowieka z przyrodą, a także ekonomiści zajmujący się finansami w duchu zrównoważonego rozwoju. To właśnie takie profile dominują obecnie w ogłoszeniach publikowanych przez duże przedsiębiorstwa.
Trzeba zaznaczyć, że proces rekrutacji nie dotyczy wyłącznie absolwentów kierunków przyrodniczych. Firmy chętnie budują zespoły złożone z osób o zróżnicowanych kompetencjach, ponieważ taka struktura ułatwia wprowadzanie nowatorskich rozwiązań i wspiera kompleksowe podejście do wyzwań związanych z ograniczaniem emisji. W efekcie do projektów proekologicznych dołączają obok inżynierów również eksperci prawa podatkowego koncentrujący się na regulacjach klimatycznych, logistycy, a także socjolodzy i pedagodzy badający konsekwencje społeczne przemian gospodarczych. Dla studentów to jasny sygnał, że doświadczenie zdobyte w projektach środowiskowych, niezależnie od kierunku studiów, może otworzyć drogę do zawodów o największym potencjale w nadchodzących latach.
Przemiany gospodarcze ukierunkowane na zrównoważony rozwój stają się impulsem dla rozwoju wybranych branż, otwierając atrakcyjne ścieżki kariery przed absolwentami wielu dziedzin akademickich. To właśnie w tych sektorach inwestorzy oraz twórcy nowych technologii skupiają swoje działania, a rosnąca aktywność przynosi widoczne zwiększenie zapotrzebowania na specjalistów o wysokich kompetencjach.
Tradycyjne formy gospodarowania mierzą się dziś z zadaniem zapewnienia odpowiedniej ilości żywności ograniczając przy tym szkody środowiskowe, takie jak emisja gazów cieplarnianych czy zubożenie gleby. Odpowiedzią na te wyzwania staje się rolnictwo zrównoważone, a jego najnowocześniejszym przejawem jest rolnictwo regeneratywne. Ten model opiera się na odbudowie zasobów gleby oraz przywracaniu jej żyzności poprzez uprawy bezorkowe, rotację roślin, stosowanie gatunków okrywowych oraz integrowanie hodowli zwierząt z produkcją roślinną. Dzięki takim praktykom gleba skuteczniej pochłania dwutlenek węgla i zatrzymuje wilgoć, co nabiera ogromnego znaczenia w warunkach częstszych okresów suszy.
Studenci rozważający pracę w obszarze zrównoważonego rozwoju odkrywają coraz szersze możliwości zawodowe. Rośnie zapotrzebowanie na osoby posiadające wiedzę w zakresie metod regeneratywnych, doradców wspierających gospodarstwa we wdrażaniu przyjaznych środowisku technik, a także ekspertów zajmujących się certyfikacją i obrotem kredytami węglowymi, które zaczynają pełnić rolę dodatkowego źródła przychodów. Równolegle w szybkim tempie rośnie sektor AgriTech, skupiający się na projektowaniu innowacyjnych technologii dla rolnictwa. Nowatorskie projekty często rodzą się w start-upach – te, oprócz zespołów inżynierów i informatyków rozwijających narzędzia rolnictwa precyzyjnego, poszukują również wsparcia ze strony prawników, specjalistów od podatków i finansów oraz ekspertów w zakresie rozwoju przedsiębiorstw.
Dotychczasowy model ekonomiczny, w którym surowce przekształcano w produkty, użytkowano przez krótki czas, a następnie eliminowano jako odpady, traci obecnie na znaczeniu. Coraz silniej przebija się koncepcja gospodarki obiegu zamkniętym (GOZ). Jej istotą jest możliwie długie utrzymywanie materiałów i wyrobów w aktywnym wykorzystaniu poprzez naprawy, ponowne włączanie do użytku, modernizację oraz ponowne przetwarzanie. To nie tylko zmiana w sposobie wytwarzania i konsumpcji, lecz także szeroka transformacja, która obejmuje większość gałęzi przemysłu i sektorów usług, kształtując tym samym innowacyjne podejście do korzystania z zasobów.
Wraz z rozwojem idei GOZ rośnie znaczenie specjalistów zdolnych projektować i nadzorować nowe procesy. Coraz częściej poszukiwani są logistycy oraz eksperci od transportu i zarządzania łańcuchami dostaw, którzy wchodzą w obszar logistyki odzysku, a więc systemowego zarządzania przepływem zużytych dóbr – od momentu zbiórki, poprzez segregację, aż po skierowanie ich do recyklingu albo ponownego użycia. Równocześnie firmy coraz intensywniej rekrutują menedżerów zajmujących się obiegiem zamkniętym, a także inżynierów pracujących nad rozwojem technologii przetwarzania i opracowywaniem nowych materiałów. Znaczącą rolę odgrywa również ekoprojektowanie, które otwiera perspektywy zawodowe przed absolwentami kierunków ścisłych, jak fizyka czy matematyka. To właśnie ich analityczne podejście i wiedza z zakresu modelowania procesów pozwala tworzyć rozwiązania wspierające rozwój nowoczesnych technologii.
Sektor budownictwa odpowiada za pokaźną część globalnego zużycia energii oraz emisji gazów cieplarnianych, dlatego znalazł się w centrum działań związanych ze zrównoważonym rozwojem. Współczesne podejście do ekologicznego wznoszenia obiektów obejmuje znacznie więcej niż tylko ograniczanie zużycia energii – łączy w sobie tworzenie przestrzeni sprzyjających zdrowiu, odpornych na konsekwencje zmian klimatu, powstających z materiałów o niskiej emisyjności i harmonijnie komponujących się z krajobrazem. W tym obszarze architekci, urbaniści oraz inżynierowie budowlani mogą wykorzystać swoje umiejętności, realizując projekty zgodne z uznanymi systemami certyfikacji, między innymi BREEAM oraz LEED.
Przemiany w budownictwie w kierunku rozwiązań przyjaznych środowisku dotyczą nie tylko samych konstrukcji, ale także technologii zwiększających ich wydajność. Coraz częściej stosuje się inteligentne systemy zarządzania energią, zielone dachy czy instalacje pozwalające zatrzymywać wodę opadową. Rozwój takich rozwiązań stwarza zapotrzebowanie na inżynierów instalacji oraz ekspertów zajmujących się audytami energetycznymi. Z kolei koncepcja zielonych miast przenosi te idee na poziom urbanistyczny, łącząc transport o niskiej emisji, rozbudowane tereny zielone i infrastrukturę wodną. Przygotowanie i realizacja tego rodzaju przedsięwzięć wymaga współpracy specjalistów z dziedziny inżynierii, a także przedstawicieli nauk społecznych.
Przekształcanie gospodarki pociąga za sobą ogromne potrzeby kapitałowe, co stymuluje rozwój finansów skoncentrowanych na ochronie środowiska. Banki, fundusze inwestycyjne oraz towarzystwa ubezpieczeniowe wprowadzają nowe narzędzia wspierające przedsięwzięcia ekologiczne, wśród nich znajdują się kredyty oraz obligacje ukierunkowane na finansowanie projektów przyjaznych naturze. Równocześnie instytucje te stają przed wyzwaniem związanym z zarządzaniem ryzykiem klimatycznym oraz dostosowaniem do regulacji w obszarze ESG. W efekcie rośnie zapotrzebowanie na specjalistów, którzy potrafią połączyć analizy finansowe z oceną wpływu inwestycji na otoczenie społeczne i przyrodnicze. Dla osób studiujących ekonomię, prawo, rachunkowość czy finanse otwiera się interesująca droga zawodowa, dająca szansę na praktyczne łączenie wiedzy teoretycznej z działaniami proekologicznymi.
Znaczenia nabiera również edukacja oraz umiejętne informowanie o inicjatywach związanych ze zrównoważonym rozwojem. Firmy muszą przedstawiać swoje działania w sposób przejrzysty i wiarygodny, aby utrzymać zaufanie inwestorów i klientów. Z tego względu rośnie zapotrzebowanie na ekspertów zajmujących się marketingiem, stosunkami międzynarodowymi, dyplomacją publiczną oraz filologią. Absolwenci tych kierunków potrafią nie tylko interpretować kontekst społeczny i kulturowy, lecz także tworzyć przekaz dostosowany do odbiorców z różnych części świata. Ich wiedza ma szczególne znaczenie w obszarze komunikacji ESG, gdzie konieczne staje się unikanie ryzyka greenwashingu. Równolegle rozwija się obszar edukacji ekologicznej, obejmujący projekty realizowane przez organizacje społeczne, instytucje szkoleniowe oraz media, które kształtują świadomość ekologiczną i inspirują do działań prośrodowiskowych.
Kształtowanie kariery w realiach naznaczonych kryzysem klimatycznym nie sprowadza się wyłącznie do wyboru kierunku studiów – to także decyzja dotycząca roli, jaką chce się odegrać w społeczeństwie i gospodarce. Nie trzeba mieć dyplomu specjalisty od ochrony środowiska, aby wnieść swój wkład w proekologiczne zmiany. Liczy się chęć do stałego zdobywania wiedzy związanej ze zrównoważonym rozwojem oraz umiejętność przenoszenia jej do codziennej praktyki w dowolnej dziedzinie.
Od czego rozpocząć tę drogę?
Rosnące znaczenie ekologii coraz wyraźniej przeobraża gospodarkę, a przybywające oferty pracy związane z transformacją środowiskową pokazują, że mamy do czynienia z długofalowym procesem, a nie chwilową modą. Dane o zatrudnieniu zestawione z prognozami i analizami braków kompetencyjnych dowodzą, że zapotrzebowanie na specjalistów łączących przygotowanie techniczne z orientacją w regulacjach oraz wrażliwością na oczekiwania społeczne stale rośnie – i to nie tylko w sektorze energetycznym, lecz we wszystkich gałęziach gospodarki.
Decyzja o wyborze studiów oraz przyszłej pracy z uwzględnieniem ekologicznych umiejętności zwiększa szansę na zatrudnienie w rozwijających się branżach, a równocześnie wywiera realny wpływ na kształt gospodarki. Bez względu na to, czy kierujesz się ku inżynierii, finansom, budownictwu lub transportowi, możesz wykonywać obowiązki zawodowe w sposób bardziej odpowiedzialny i przyjazny środowisku. Najwięcej zyskają ci, którzy myślą całościowo, potrafią zestawiać wiedzę z różnych dziedzin i kierują się poczuciem odpowiedzialności wobec otoczenia. Rozwijając karierę w duchu zielonej transformacji, dołączasz do grona osób odpowiadających na globalne wyzwania – a to jedna z najbardziej inspirujących dróg zawodowych.
Źródła:
Artykuł przygotowany we współpracy z partnerem serwisu.
Autor: Maja Midor
Ul. Świerkowa 20B, parter, pokój 15
15 - 328 Białystok
tel. 85 745 70 79
